Τετάρτη 13 Ιουλίου 2011

Τα αντιβιοτικά, τα βακτήρια, η popular science κι εμείς

Σε πρόσφατη ανάρτηση είδαμε σε ένθετο εφημερίδας με θέμα την popular science να αναφέρεται, έστω και σαν λάθος, πως οι ιοί μπορεί να αντιμετωπιστούν από αντιβιοτικά. Αυτό το λάθος είναι μεγάλης σημασίας γιατί πολύς κόσμος δεν ξέρει, και από ένα σημείο και μετά δεν θέλει να καταλάβει, πως τα αντιβιοτικά δεν έχουν απολύτως καμία επίδραση στους ιούς. Το αποτέλεσμα είναι να παίρνουν τις αντιβιώσεις σαν να ήταν καραμέλες που με την σειρά του το γεγονός αυτό συμβάλλει στην δημιουργία ανθεκτικών ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ, όπως ο σχεδόν ανίκητος γονόκοκκος που αναφέρθηκε στο εν λόγω άρθρο.[2][4]

Δεν χρειάζεται όμως να πάμε σε τέτοιες extreme περιπτώσεις για να ανησυχήσουμε. Πρόσφατη ελληνική έρευνα αποκάλυψε πως στην Ελλάδα κυκλοφορούν πολλά βακτήρια που είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά που κατεξοχήν χρησιμοποιούμε εναντίον τους.

Πιο συγκεκριμένα, το ποσοστό των gram αρνητικών βακτήριων που είναι ανθεκτικά στις καρβαπενέμες (κατηγορία αντιβιοτικών) αυξήθηκε σημαντικά. Επίσης έχουν αναφερθεί πολυανθεκτικά στελέχη των βακτηρίων Klebsiella pneumoniae, Acinetobacter baumannii και Pseudomonas aeruginosa. Τέλος τα ποσοστά στα νοσοκομεία, των ανθεκτικών στην πενικιλλινη Staphylococcus aureus και των ανθεκτικών στην vancomycin εντεροκόκκων, είναι υψηλά.

Οι λόγοι είναι πολλοί και διάφοροι. Στην τελική μιλάμε για ένα αναπόφευκτο γεγονός. Τα βακτήρια όπως κι αν έχει θα εξελιχθούν και θα προσαρμοστούν. Είναι στην φύση τους να αποκτούν ανθεκτικότητα σε αντιβιοτικά. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως πρέπει να γίνεται σε τέτοια έκταση και τόσο γρήγορα. Αυτό που φοβίζει τους γιατρούς και τους ερευνητές είναι το γεγονός πως τα βακτήρια προσαρμόζονται πιο γρήγορα από την δυνατότητά μας να φτιάχνουμε νέα αντιβιοτικά. Κι εκεί είναι που φταίμε όλοι εμείς. Φταίνε οι γιατροί, οι νοσοκόμες, οι διοικήσεις των νοσοκομείων και γω δεν ξέρω ποιός άλλος. Φταίμε όμως κι οι ασθενείς. Φταίμε γιατί με το παραμικρό βηχαλάκι χαπακωνόμαστε νομίζωντας πως κάνουμε καλό στον οργανισμό μας. Αν όμως έχουμε μία απλή γρίπη (που προκαλείται από ιό) τότε δεν κάνουμε τίποτα απολύτως, ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΙΟΙ ΔΕΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ. Όταν μία μητέρα πάει το παιδί της στον παιδίατρο επειδή έχει βήχα και τρέχει η μυτούλα του, ο γιατρός μπορεί να μην συνταγογραφήσει αντιβίωση, ώστε η ίωση που πιστεύει (ή και ξέρει) πως έχει να κάνει τον κύκλο της. Η μητέρα όμως για διαφόρους λόγους, μεταξύ αυτών κι επειδή είναι μία κομπλεξική ηλίθια, βγάζει δικιά της διάγνωση και χαπακώνει το παιδί της με αντιβίωση, που αν δεν έχει στο σπίτι της, πάει σε άλλον γιατρό και της την συνταγογραφεί. Έτσι ο πρώτος γιατρός βλέπωντας την πελατεία του να μειώνεται αναγκάζεται να δίνει κι αυτός αντιβιώσεις.[2][3][5] Στην Ελλάδα βέβαια αυτό φαίνεται πως δεν είναι τόσο εκτεταμένο, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να πάψουμε να είμαστε σε επιφυλακή.[1]

Το παραπάνω δεν παέι να πει πως πρέπει να καταδικάζουμε τις αντιβιώσεις γενικώς και να τις "αντικαθιστούμε" με μαλακίες του τύπου "τρώω υγιεινά κι έχω σούπερ ανασοποιητικό και δεν χρειάζομαι αντιβιώσεις." ΡΕ ΗΛΙΘΙΑ ΖΩΑ ΠΡΙΝ ΑΝΑΚΑΛΥΨΟΥΜΕ ΤΙΣ ΑΝΤΙΒΙΩΣΕΙΣ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΕΘΑΙΝΑΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΙΟ ΑΠΛΕΣ ΑΡΡΩΣΤΕΙΕΣ. Τα βακτήρια έχουν μηχανισμούς αποφυγής του ανοσοποιητικού μας. Γι αυτά είναι θέμα επιβίωσης να μας μολύνουν επιτυχώς και να καταφέρουν να ξεφύγουν του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Είναι λογικό λοιπόν να έχουν αναπτύξει τέτοιους μηχανισμούς αποφυγής.

Συνεπώς χρειάζεται οι ασθενείς να είμαστε ενήμεροι για δύο, τρία βασικά πραγματάκια που αφορούν την υγεία μας και να ακούμε τις οδηγίες των γιατρών, οι οποίες εννοείται πως πρέπει να βασίζονται στην πραγματικότητα. Επειδή όμως η υγεία είναι κοινωνικό αγαθό, όλοι μαζί πρέπει να συμβάλλουμε στο να υπάρχουν οι κατάλληλες, αντικειμενικές συνθήκες που να επιτρέπουν σε όλο τον πληθυσμό να ζει το δυνατόν καλύτερα.

[1] http://www.biomedcentral.com/content/pdf/1471-2431-11-60.pdf
[2] http://archpedi.ama-assn.org/cgi/reprint/156/11/1114
[3] http://archpedi.ama-assn.org/cgi/reprint/155/7/800
[4] http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17094768
[5] http://www.annemergmed.com/article/S0196-0644(07)00387-3/abstract

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου